Er bestaat geen liefde zonder acceptatie
Afwijzing is afwijzing - ook als die uit de kerk komt
Er wordt in het maatschappelijk debat vaak met een beschuldigende vinger naar de islam gewezen als het gaat om homofobie. Vooral vanuit rechtse hoek klinkt geregeld de roep om LHBTI+ rechten te beschermen tegen ‘intolerantie van buitenaf’. Maar wie de nieuwste cijfers van het Sociaal en Cultureel Planbureau leest, ziet iets anders: ook binnen protestants-christelijke kring zijn afwijzing en moreel oordeel over homoseksualiteit en echtscheiding nog altijd diepgeworteld.
Bijna de helft van de leden van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) noemt homoseksualiteit moreel verwerpelijk. En hoewel het aantal afwijzende geluiden licht daalt, blijft de kloof met de rest van de samenleving groot. We kunnen daar niet omheen. Juist niet als we eerlijk willen zijn over wat sociale acceptatie werkelijk vraagt.
Want hier wringt iets. Als LHBTI+ personen worden afgewezen binnen islamitische context, staat het debat in vuur en vlam. Maar wanneer diezelfde afwijzing klinkt vanaf de kansel van een christelijke kerk, blijft het vaak stil. Alsof afwijzing minder erg is als ze wordt verpakt in de taal van de traditie.
Voor LHBTI+ jongeren maakt het echter niets uit of de boodschap komt van een imam, een dominee of een politieke partij. De pijn is dezelfde. De eenzaamheid ook. Zelfverwerping, schaamte en psychische klachten zijn in álle geloofsgemeenschappen verhoogd onder jongeren die voelen dat ze niet volledig mogen bestaan zoals ze zijn. Dat is niet iets om weg te relativeren, of te verpakken in woorden als ‘liefdevolle afwijzing’. Er bestaat geen liefde zonder acceptatie.
Wat mij telkens weer raakt, is de innerlijke strijd van jonge mensen die opgroeien met een geloof dat liefde als kernwaarde predikt, maar tegelijkertijd leert dat hun liefde niet mag bestaan. De spanning tussen loyaliteit aan je geloof en de drang om te mogen zijn wie je bent, is slopend. Het voelt als kiezen tussen familie en zelfbehoud. En niemand zou voor zo’n keuze mogen komen te staan.
Soms blijft het niet bij afwijzing in woorden. In Nederland bestaan nog steeds zogenoemde conversiepraktijken: pogingen om iemands seksuele gerichtheid of genderidentiteit te ‘veranderen’. Jongeren worden dan onder druk gezet om therapieën of religieuze trajecten te volgen, zogenaamd uit liefde, maar in werkelijkheid uit een diepe overtuiging dat hun identiteit fout is. Dat gebeurt niet alleen in verre landen of extremistische sectes — het gebeurt hier, in Nederlandse kerken en genootschappen. Achter gesloten deuren, maar met open wonden tot gevolg.
De psychische schade van dergelijke praktijken is diep en langdurig. Het idee dat je wie je bent moet ‘afleren’ of genezen, is een aanval op de kern van je mens-zijn. Dat deze praktijken anno 2025 nog bestaan, is niet alleen onacceptabel — het is in strijd met alles waar onze rechtsstaat voor staat.
Juist daarom moeten we als samenleving de moed hebben om ook kritisch naar binnen te kijken. Niet om religie aan te vallen — integendeel. Religies kunnen en mogen juist een bron van hoop, kracht en liefde zijn. Vrijwel alle wereldreligies delen de overtuiging dat liefde, compassie en menselijkheid de basis zijn van geloof. Maar dan moeten we wel eerlijk durven vragen: waar is die liefde als jongeren worden uitgesloten, afgewezen of gedwongen om te zwijgen over wie ze zijn?
We leven in een land waar vrijheid van godsdienst een groot goed is — en terecht. Maar vrijheid van godsdienst mag nooit worden gebruikt als vrijbrief voor structurele uitsluiting. Wanneer kerken, scholen of instellingen op religieuze gronden mensen afwijzen op basis van hun seksuele gerichtheid, schuurt dat met artikel 1 van onze Grondwet: het recht op gelijke behandeling en het verbod op discriminatie. Die botsing vraagt om eerlijk debat én duidelijke kaders.
